Meer rechten slachtoffers, naasten en nabestaanden

Staatssecretaris Teeven heeft op 28 mei 2014 een wetsvoorstel bekend gemaakt. Hiermee wil hij slachtoffers en hun naasten een sterkere positie geven. Straks kunnen slachtoffers een ruimere vergoeding krijgen voor de kosten van verzorging, verpleging en begeleiding wanneer hun naasten deze taken op zich nemen. De aansprakelijke partij moet dit dan betalen. Nu is het zo dat een slachtoffer alleen de kosten vergoed krijgt tot het bedrag dat hij kwijt is als professionele hulp zou worden ingeschakeld. Deze vergoeding is in de meeste gevallen lager dan het inkomensverlies dat familieleden lijden voor de tijd die zij niet hebben kunnen werken, omdat zij deze aan de verzorging hebben besteed.

De keuze van familie- of gezinsleden om zorg op zich te nemen, past binnen het streven van het kabinet om mensen zoveel mogelijk in hun eigen omgeving te ondersteunen. Het slachtoffer houdt zo ook de regie over de wijze waarop de zorg wordt geregeld.

Verder komt er een vergoeding van affectieschade voor naasten en nabestaanden van slachtoffers met ernstig en blijvend letsel of die zijn overleden door een gebeurtenis waarvoor een ander aansprakelijk is. Bijvoorbeeld een verkeersongeluk, medische fout, bedrijfsongeval of geweldsmisdrijf.  De vergoeding van de affectieschade wordt begroot aan de hand van vaste categorieën en ligt tussen de € 12.500,- en € 20.000,-.

Niet iedereen komt in aanmerking voor vergoeding van affectieschade. Teeven gaat uit van een vaste kring van gerechtigden: echtgeno(o)t(e) van het slachtoffer, geregistreerde partner, levensgezel, kinderen en ouders.

Voegingsmogelijkheden voor ouders, naasten en nabestaanden verruimd

Ook ouders van een kind dat slachtoffer is geworden van een seksueel misdrijf of een ander strafbaar feit kunnen zich voegen in het strafproces. Zij kunnen door zich te voegen in het strafproces de kosten voor medische behandeling en begeleiding van hun kind op de dader verhalen. Nu kan dat niet, omdat volgens de wet alleen slachtoffers een verzoek tot schadevergoeding kunnen indienen. Teeven komt hiermee tegemoet aan een wens van de Tweede Kamer naar aanleiding van de Amsterdamse zedenzaak.

Overigens beperkt het voorstel zich niet alleen tot misbruik, ook andere strafbare feiten vallen eronder. Naasten of nabestaanden kunnen zich in het geval van een geweldsmisdrijf met hun vordering tot vergoeding van affectieschade ook voegen in het strafproces. De eenvoudige opzet van de regeling met vaste bedragen en een vaste kring van gerechtigden leent zich daar goed voor.

Wat betekent dit voor de praktijk?

De verruiming van deze voegingsmogelijkheid is goed voor slachtoffers. Het is echter de vraag hoe strafrechters zullen omgaan met deze verruiming. Zij moeten zich straks op de zitting buigen over de strafzaak zelf, maar ook over de verzoeken tot schadevergoeding van deze nieuwe “kring van gerechtigden”. Wat gaat dat betekenen voor de belasting van deze rechters en is het Openbaar Ministerie voldoende toegerust om deze slachtoffers op te vangen? Hoe dan ook zal het een groter beslag leggen op het strafrechtelijk apparaat en moet er veel gebeuren om er voor te zorgen dat een slachtoffer dat zich wil voegen ook goed wordt opgevangen en bijgestaan.

Ons kantoor staat slachtoffers bij ook wanneer zij zich willen voegen in het strafproces. Neem contact met ons op als u meer informatie wilt.

Het volledige wetsvoorstel is terug te vinden op de website van Rijksoverheid, waar ook de memorie van toelichting op het wetsvoorstel terug te vinden is.